Nie żyje Wojtek Pszoniak

19.10.2020, Krzysztof Korwin-Piotrowski

Trudno pogodzić się z tą sytuacją. Drodzy Państwo, zachęcam do obejrzenia mojego filmu o Wojtku Pszoniaku – przyjacielu, człowieku niepokornym, ceniącym sobie wolność, kochającym sztukę, uwielbiającym dobre jedzenie i spotkania z ludźmi, a równocześnie – wybitnym, niezwykle zapracowanym aktorze…

“Z Gliwic do Paryża – Wojtek Pszoniak” to fabularyzowany film dokumentalny wg scenariusza i w reżyserii Krzysztofa Korwina-Piotrowskiego o artystycznej drodze Wojciecha Pszoniaka. Podróż przez życie jednego z najwybitniejszych polskich aktorów rozpoczyna sam bohater filmu, stojąc przy wieży radiostacji w Gliwicach, w których się wychowywał i dorastał.

Wysoka konstrukcja zawsze przypominała mu wieżę Eiffla, ale wówczas nie mógł jeszcze wiedzieć, że swoje dorosłe życie zwiąże właśnie z Paryżem. Kamera przenosi się z Gliwic do miasta nad Sekwaną, tu aktor osiadł na stałe w latach 80. Spotykamy go na słynnym Montparnasse, ulubionym miejscu w Paryżu nie tylko naszego sławnego rodaka. W pobliskim bistro bywały największe osobistości ze świata sztuki, m. in. Picasso, Matisse, Hemingway, Scott Fitzgerald czy aktorzy Claude Brasseur i Michele Piccoli, bywa tu także Wojciech Pszoniak. Restauracja mieści się niedaleko teatru, w którym występował. Wspomina spektakl “Sklep na rogu ulicy”, wystawiany przez dwa lata przy pełnej widowni, w którym wraz ze swymi francuskimi kolegami zagrał aż 484 razy.

Wojciech Pszoniak (rocznik 1942) urodził się we Lwowie, tu spędził pierwsze dwa lata swego życia. II wojna światowa wymusiła na pięcioosobowej rodzinie Pszoniaków przeniesienie się do Gliwic. Blisko 20 lat mieszkał w starej kamienicy przy ul. Arkońskiej 7. Z tym miejscem wiąże się wiele wspomnień z dzieciństwa i młodości. Pamięta panią “Śledzikową”, jak nazywał właścicielkę straganu z rybami, u której kilkuletni Wojtek zajadał się pysznymi śledziami.

Na Arkońskiej nad Pszoniakami mieszkała rodzina Zagajewskich z małym Adasiem, z którym osobiście poznali się dopiero w latach 80. w Paryżu. W Gliwicach Wojtek Pszoniak przeżywał pierwsze fascynacje sztuką i pierwsze niepowodzenia. Jako kilkulatek połknął bakcyla sztuki, bywając wraz z matką w Gliwickim Teatrze Muzycznym na operetkach i koncertach, uczył się w szkole muzycznej, służył w wojsku, potem założył z kolegami z Politechniki Śląskiej Studencki Teatr Poezji STEP. Wszystkie jego wspomnienia zostały ożywione w filmie scenami fabularyzowanymi. Kolejne sekwencje dokumentu dotyczą rozwoju kariery aktorskiej Wojciecha Pszoniaka w Krakowie, Warszawie, Paryżu, Londynie i Lozannie. Osobny rozdział w życiu zawodowym artysty to kreacje w filmach Andrzeja Wajdy: “Ziemi Obiecanej”, “Dantonie” i “Korczaku”. Aktor wystąpił też w kilkudziesięciu zagranicznych produkcjach filmowych i telewizyjnych, m. in. u oboku Liv Ullmann, Michela Piccoli i Daniela Olbrychskiego w “Przekątnej gońca” w reżyserii Richarda Dembo. Szwajcarsko – francuski film otrzymał Oscara.

Artysta przez kilka lat z wielkimi sukcesami występował w Londynie m. in. w Apollo Theatre na West Endzie. W filmie wykorzystano archiwalne wypowiedzi reżyserów Karela Reisza i Konrada Swinarskiego dotyczące współpracy z Wojciechem Pszoniakiem, a także fragmenty spektakli i filmów fabularnych z udziałem aktora. Jego obecne życie koncentrowało się głównie w Warszawie i Paryżu, ale Wojciech Pszoniak nigdy nie zapominał też o Gliwicach.

Produkcja: Urząd Miejski w Gliwicach. Producent wykonawczy: Gliwicki Teatr Muzyczny. Rok produkcji: 2010. Film wielokrotnie emitowany w telewizji ogólnopolskiej i prezentowany na festiwalach oraz pokazach specjalnych.

Artykuł Nie żyje Wojtek Pszoniak pochodzi z serwisu ORFEO – portal muzyczny, TV.